Na jakiej podstawie prawnej odbywa się przekształcenie użytkowania wieczystego we własność?

Przekształcenie gruntów mieszkaniowych w prawo własności nastąpiło automatycznie z dniem 1 stycznia 2019 r. na mocy ustawy z 20 lipca 2018 r.

Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności dotyczyło działek zabudowanych na cele mieszkaniowe. Dotyczyło to właścicieli mieszkań i domów jednorodzinnych. W przypadku lokali użytkowych, garaży czy działek komercyjnych wymagany był wniosek o przekształcenie.

Jak wyglądał proces automatycznego przekształcenia gruntów mieszkaniowych?

Automatyczne przekształcenie nastąpiło z mocy prawa 1 stycznia 2019 r., ale wymagało dopełnienia formalności w postaci odbioru zaświadczenia i aktualizacji księgi wieczystej (KW).

Proces objął grunty, na których znajdował się co najmniej jeden budynek mieszkalny. Dotyczyło to również mieszkań spółdzielczych, gdzie właściciele lokali posiadali udział w gruncie. Po stronie właściciela pozostawała konieczność odebrania zaświadczenia o przekształceniu i dokonania wpisu w księdze wieczystej.

Jakie zasady obowiązują dla przekształcenia gruntów komercyjnych po 31 sierpnia 2024 r.?

Po 31 sierpnia 2024 r. przedsiębiorcy muszą korzystać z ogólnego trybu przekształcenia, który nie gwarantuje preferencyjnych warunków.

Uproszczona ścieżka wygasła wraz z końcem sierpnia 2024 r. Dalsze działania odbywają się na podstawie ustawy z 2005 r., co oznacza:

• wykup gruntu na podstawie wyceny rynkowej,
• brak preferencyjnych stawek dla firm,
• ograniczenia w wykorzystaniu pomocy de minimis (pomoc publiczna).

Jak przekształcić użytkowanie wieczyste w Częstochowie? Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek o przekształcenie składa się w urzędzie, który zarządza danym gruntem – miejskim lub Skarbu Państwa (SP).

Grunty Skarbu Państwa (SP):
Starostwo Powiatowe w Częstochowie Wydział Gospodarowania Nieruchomościami Skarbu Państwa ul. Jana III Sobieskiego 9

Grunty miejskie (JST – jednostka samorządu terytorialnego):
Urząd Miasta Częstochowy
Wydział Mienia i Nadzoru Właścicielskiego
ul. Waszyngtona 5

Formularze i wzory wniosków dostępne są w Biuletynach Informacji Publicznej (BIP) oraz na stronach urzędów.

Jak zaktualizować księgę wieczystą po przekształceniu i ile to kosztuje?

Aktualizacja KW (księgi wieczystej) po przekształceniu jest bezpłatna, ale wykreślenie roszczenia po spłacie opłaty kosztuje 75 zł lub 250 zł.

Po uzyskaniu zaświadczenia urząd przekazuje je do sądu wieczystoksięgowego. Sąd:

• usuwa wpis o użytkowaniu wieczystym,
• wpisuje prawo własności,
• zamieszcza roszczenie o opłatę przekształceniową w dziale III KW.

Wykreślenie roszczenia wymaga osobnego wniosku i opłaty:

• 75 zł – jeśli spłata nastąpiła ratalnie,
• 250 zł – jeśli zapłacono jednorazowo.

Ile wynosi opłata przekształceniowa i jakie są koszty dodatkowe?

Opłata przekształceniowa to 20-krotność opłaty rocznej z 2019 r., rozłożona na 20 lat, z dodatkowymi kosztami sądowymi i skarbowymi.

Rodzaj opłaty	Koszt / Warunki
Opłata przekształceniowa	20-krotność opłaty rocznej z 2019 r. (płatna przez 20 lat). Dla gruntów komercyjnych: 25-krotność przy ratach lub wycena rynkowa.
Opłata skarbowa	50 zł – za przyspieszenie wydania zaświadczenia (opcjonalnie).
Opłata sądowa	75 zł (ratalnie) lub 250 zł (jednorazowo) – za wykreślenie roszczenia z KW.

Jakie bonifikaty obowiązują w Częstochowie i kto z nich skorzysta?

Częstochowa oferuje 60% bonifikaty wyłącznie osobom fizycznym, które spełniają kryteria dochodowe i spłacają opłatę w ratach.

Progi dochodowe w 2024 r.:

• do 2 500 zł netto na osobę (gospodarstwo wieloosobowe),
• do 3 000 zł netto (osoba samotna).

Jak złożyć wniosek o bonifikatę?

• Pobierz formularz z BIP lub odbierz w urzędzie,
• Dołącz zaświadczenie o dochodach z ostatnich 3 miesięcy,
• Złóż do końca lutego każdego roku (przed terminem marcowej raty).

Jakie są różnice między użytkowaniem wieczystym a pełną własnością?

Pełna własność daje nieograniczone prawo do gruntu, podczas gdy użytkowanie wieczyste to prawo ograniczone w czasie i podlegające opłatom.

Pełna własność	Użytkowanie wieczyste
Prawo bezterminowe	Prawo na 99 lat (z możliwością przedłużenia)
Brak opłat rocznych	Obowiązek wnoszenia corocznych opłat
Możliwość swobodnego obrotu	Ograniczenia wynikające z umowy z JST/SP
Wyższa wartość rynkowa nieruchomości	Niższa atrakcyjność na rynku

Przekształcenie krok po kroku – Twoja lista zadań

☐ Sprawdź, czy grunt został przekształcony ustawowo.
☐ Odbierz zaświadczenie z urzędu.
☐ Zweryfikuj dane w księdze wieczystej.
☐ Wybierz: ratalnie czy jednorazowo.
☐ Złóż wniosek o bonifikatę (jeśli spełniasz warunki).
☐ Po spłacie – wypełnij formularz KW-WPIS i złóż do sądu.

Aktualizacja artykułu: 25 czerwca 2025 r.

Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości

Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/

Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.