- 📎 Przedawnienie to nie umorzenie – dług nadal istnieje jako zobowiązanie naturalne.
- ⚖️ Bank nie może dochodzić długu przedawnionego w sądzie, ale może prowadzić windykację.
- 📆 Termin przedawnienia zależy od rodzaju zobowiązania: 3 lata dla kredytu, 2 dla debetu, 6 lat dla wyroku.
- 🔁 Jedna wpłata lub rozmowa telefoniczna resetuje bieg przedawnienia.
- 🗃️ BIK i BIG przechowują dane niezależnie od przedawnienia – w BIK problematyczne dane są widoczne przez 5 lat, a w BIG wierzyciel może dokonać wpisu do 6 lat od wymagalności długu.
📘 Co oznacza przedawnienie długu bankowego i czym różni się od umorzenia?
Przedawnienie to nie umorzenie. Kiedy zobowiązanie się przedawni, bank traci możliwość jego wyegzekwowania przez sąd, ale dług nie znika. Przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne.
To oznacza, że:
- 📞 Bank może dzwonić, wysyłać SMS-y i listy, prowadząc windykację polubowną.
- 💸 Jeśli spłacisz dług dobrowolnie, nie możesz żądać zwrotu – nawet jeśli był przedawniony.
Zgodnie z art. 117 § 21 Kodeksu cywilnego, jeśli jesteś konsumentem, sąd z urzędu bada przedawnienie – nawet jeśli nie zgłosisz zarzutu.
Uwaga: istnieje wyjątek – klauzula słuszności. Zgodnie z art. 1171 KC, sąd może nakazać zapłatę, jeśli opóźnienie wierzyciela jest usprawiedliwione, a dłużnik działał nieuczciwie.
🏡 Przedawnienie kredytu hipotecznego – pułapka „nieśmiertelnej” hipoteki
W przypadku kredytów hipotecznych istnieje bardzo istotny wyjątek:
- ⏳ Przedawnieniu ulega tylko roszczenie osobiste – bank nie może już egzekwować długu z konta czy pensji.
- 🏠 Hipoteka jako zabezpieczenie nie przedawnia się – bank może przeprowadzić egzekucję z nieruchomości nawet po 10 czy 15 latach.
- 📉 Odsetki ustawowe i odsetki za opóźnienie się przedawniają – zazwyczaj po 3 latach.
To tzw. „nieśmiertelna hipoteka” – mechanizm, który oznacza, że dług wobec banku nadal obciąża dom lub mieszkanie, nawet jeśli nie da się już go ściągnąć z majątku osobistego.
Reklama - Ekspert kredytowy
📅 Jakie są terminy przedawnienia kredytów i innych zobowiązań?
Rodzaj zobowiązania | Termin przedawnienia | Podstawa prawna | Uwagi |
---|---|---|---|
Kredyt lub pożyczka bankowa | 3 lata | Art. 118 KC | Każda rata liczona osobno |
Karta kredytowa | 3 lata | Art. 118 KC | Dotyczy każdej transzy/raty |
Debet na koncie | 2 lata | Art. 731 KC | Rachunek jako umowa zlecenia |
Wyrok sądu (nakaz zapłaty) | 6 lat | Art. 125 KC | Dotyczy wyroków po 9.07.2018 r. (wcześniej 10 lat). Odsetki zasądzone w wyroku przedawniają się osobno, już po 3 latach. |
📌 Uwaga: Jeśli rata była wymagalna np. 11 marca 2022, przedawnienie upływa 31 grudnia 2025 – zgodnie z zasadą końca roku.
🔄 Co przerywa bieg przedawnienia?
📍 Bieg przedawnienia przerywa każda czynność windykacyjna lub sądowa. Po przerwaniu termin biegnie od nowa.
- 📩 Pozew do sądu – także EPU (e-sąd)
- 🔨 Wniosek o egzekucję komorniczą
- 🔁 Prośba o raty, umorzenie odsetek – to uznanie długu
⚠️ Najczęstsza pułapka: nieświadome uznanie długu
Nawet niepozorna czynność może uruchomić nowy termin. Są to m.in.:
- 💳 Wpłata nawet 1 zł
- 📧 E-mail z prośbą o raty
- 📞 Potwierdzenie długu przez telefon
📊 Jak sprawdzić, czy dług się przedawnił – analiza raportu BIK
Rodzaj raportu | Koszt | Czas realizacji |
---|---|---|
Darmowa kopia danych (RODO) | 0 zł | do 30 dni |
Płatny raport BIK | ok. 54 zł | natychmiast |
➡️ Pobierz go ze strony BIK.pl i przeanalizuj:
- 🔎 Sprawdź datę wypowiedzenia lub zaległości
- 📌 Znajdź oznaczenia: „umowa wypowiedziana”, „egzekucja”, „windykacja”
- 📅 Dodaj odpowiedni termin + zastosuj zasadę końca roku
🗂️ BIG vs BIK: BIG przechowuje dane o długach pozabankowych. Wpis do BIG jest możliwy do 6 lat od wymagalności, nawet jeśli roszczenie się przedawniło – to częsta forma nacisku, która utrudnia np. wzięcie telefonu na abonament.
📄 Case Study – jak liczyć przedawnienie?
🧍♂️ Przypadek Pana Jana
- Kredyt z lutego 2021
- Ostatnia spłata: luty 2022
- Brak spłaty raty marcowej → wymagalność: 11.03.2022
- Termin: 3 lata → 2025
- Ostateczny termin: 31.12.2025
🛡️ Jak skutecznie podnieść zarzut przedawnienia? Poradnik krok po kroku
📨 Jeśli otrzymasz nakaz zapłaty lub pozew – działaj natychmiast.
- Termin: Masz tylko 14 dni na złożenie odpowiedzi lub sprzeciwu.
- Forma: Zarzut podnosisz w pierwszym piśmie procesowym – najczęściej w sprzeciwie od nakazu lub odpowiedzi na pozew.
- Treść: Nie wystarczy napisać „roszczenie jest przedawnione”. Należy:
- wskazać datę wymagalności
- podać podstawę prawną (np. art. 118 KC)
- wykazać, że termin minął przed złożeniem pozwu
- uzasadnić, że nie doszło do przerwania biegu
📊 Schemat działania – jak zareagować na pozew?
⬇️ Otrzymanie pisma z sądu (nakaz zapłaty / pozew)
⬇️
📆 Sprawdź termin – masz tylko 14 dni!
⬇️
✍️ Złóż pismo procesowe (sprzeciw / odpowiedź na pozew)
⬇️
📌 Uzasadnij zarzut – data, przepis, dowód, brak przerwania
🧮 Kalkulator przedawnienia
🎯 Podsumowanie i 3 Złote Zasady Dłużnika
- 🔍 PROAKTYWNE MONITOROWANIE: regularnie sprawdzaj swój raport BIK, aby wiedzieć, co robią wierzyciele i uniknąć zaskoczenia.
- 🤐 STRATEGICZNA BIERNOŚĆ: w kontakcie z windykatorem w sprawie potencjalnie przedawnionego długu nie podejmuj rozmowy o spłacie, nie składaj obietnic, nie wpłacaj nawet 1 zł.
- ⚖️ PROFESJONALNA POMOC: po otrzymaniu pisma z sądu, natychmiast skonsultuj się z prawnikiem. Nie działaj impulsywnie – liczy się czas i precyzja.
Aktualizacja artykułu: 08 lipca 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości
Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.
Masz pytanie? Zadaj je w komentarzu – odpowiadam w ciągu 48h. Jeśli chcesz porozmawiać o ofercie kredytowej, zapraszam do bezpośredniego kontaktu z Ekspertami finansowymi: https://bankmieszkaniowy.pl/kontakt/