Śmierć kredytobiorcy - kto spłaca kredyt hipoteczny i jak wygląda procedura?

🧭 Śmierć kredytobiorcy – najważniejsze informacje w pigułce:
✔️ Kredyt nie wygasa po śmierci – spłata przechodzi na spadkobierców.
✔️ Masz wybór: możesz przyjąć spadek wprost, z dobrodziejstwem inwentarza albo go odrzucić.
✔️ Bank może wypowiedzieć umowę, jeśli spadkobierca nie ma zdolności kredytowej.
✔️ Dziedziczenie kredytu przez dziecko wymaga zgody sądu, a odpowiedzialność jest ograniczona.
✔️ Spadkobiercy odpowiadają solidarnie do momentu działu spadku.

Spis treści:

Co dzieje się z kredytem hipotecznym po śmierci kredytobiorcy?

Po śmierci kredytobiorcy umowa kredytu nie wygasa automatycznie. Zobowiązanie staje się częścią masy spadkowej i podlega dziedziczeniu – razem z majątkiem i np. nieruchomością. Bank może zawiesić umowę do momentu wyłonienia spadkobierców.

Jakie decyzje może podjąć spadkobierca kredytu?

Każdy spadkobierca ma 6 miesięcy od momentu powzięcia informacji o tytule dziedziczenia, aby złożyć jedno z trzech oświadczeń:

Przyjęcie spadku wprost – pełna odpowiedzialność, również własnym majątkiem.
Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza – odpowiedzialność tylko do wartości aktywów.
Odrzucenie spadku – brak jakiejkolwiek odpowiedzialności za długi.

Brak decyzji w terminie = przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 §1 k.c.).

Co się dzieje z kredytem hipotecznym po śmierci kredytobiorcy? - Infografika

Co się stanie, jeśli kredyt dziedziczy kilkoro dzieci?

W przypadku kilku spadkobierców, pojawia się odpowiedzialność solidarna. Oznacza to, że bank może dochodzić całej raty od jednego z nich. Po dziale spadku odpowiedzialność przechodzi na konkretne udziały.

🧠 Przykład: Trójka rodzeństwa dziedziczy kredyt po ojcu. Dopóki nie przeprowadzą działu spadku, bank może żądać spłaty całej raty od jednego z nich. Ten ma potem prawo dochodzić zwrotu od pozostałych.

Czy bank może wypowiedzieć umowę po śmierci kredytobiorcy?

Tak, jeśli spadkobiercy nie przejmą długu lub nie przejdą pozytywnie badania zdolności, bank ma prawo wypowiedzieć umowę i zażądać natychmiastowej spłaty.

Jak wygląda procedura przejęcia kredytu przez spadkobiercę?

Uzyskaj postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia.
Złóż w banku wniosek o przejęcie kredytu.
Przejdź badanie zdolności kredytowej – jak nowy klient.
Podpisz aneks do umowy (jeśli bank zaakceptuje warunki).

Jeśli zdolność jest niewystarczająca, rozważ:

Wydłużenie okresu spłaty.
Przystąpienie innej osoby do kredytu.
Zabezpieczenie na innej nieruchomości.

Dziecko jako spadkobierca kredytu – co musisz wiedzieć?

Dziecko automatycznie dziedziczy z dobrodziejstwem inwentarza. Odrzucenie spadku w jego imieniu wymaga zgody sądu rodzinnego.

Pusty spadek – czyli nieruchomość mniej warta niż dług

Gdy wartość nieruchomości jest niższa niż kredyt, zalecane jest:

Odrzucenie spadku, jeśli nie chcemy przejmować zobowiązania.
Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza – dla ograniczenia ryzyka.

🛑 Uwaga: Przyjęcie spadku wprost = pełna odpowiedzialność również majątkiem własnym!

Koszty związane z dziedziczeniem kredytu

Rodzaj kosztu	Szacunkowa kwota	Uwagi
Stwierdzenie nabycia spadku (sąd)	100 zł	Wniosek do sądu rejonowego.
Akt poświadczenia dziedziczenia (notariusz)	~300–500 zł	Zależy od liczby spadkobierców i wartości majątku.
Spis inwentarza	~400 zł + opłaty kancelaryjne	Koszty zależne od komornika, zalecane przy dobrodziejstwie.
Podatek od spadku	0–20%	Zwolnienie dla I grupy po zgłoszeniu SD-Z2.

✅ Jak odrzucić spadek krok po kroku – praktyczna checklista

📅 Termin: 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedziałeś się o powołaniu do spadku.

🧍‍♂️ Dla osoby dorosłej:

✅ Sprawdź datę śmierci spadkodawcy i policz termin.
✅ Umów się u notariusza lub przygotuj wniosek do sądu.
✅ Złóż oświadczenie o odrzuceniu spadku.
✅ Zabierz dowód, akt zgonu, dokument potwierdzający pokrewieństwo.

👶 Dla dziecka:

✅ Złóż wniosek do sądu rodzinnego o zgodę.
✅ Dołącz wymagane dokumenty.
✅ Po uzyskaniu zgody – złóż oświadczenie w imieniu dziecka.
✅ Dopilnuj terminu 6 miesięcy.

🛑 Uwaga: Brak oświadczenia = przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza!

Ubezpieczenie na życie przy kredycie – jak działa i czy chroni spadkobierców?

Wiele umów kredytowych jest zabezpieczonych polisą na życie z cesją na bank. Oznacza to, że w przypadku śmierci kredytobiorcy, ubezpieczyciel wypłaca świadczenie bezpośrednio do banku, pokrywając całe lub część zobowiązania.

Jak działa cesja polisy na bank?

Cesja oznacza, że prawa z polisy przechodzą na bank jako wierzyciela. Po śmierci kredytobiorcy bank jako uposażony otrzymuje środki w pierwszej kolejności – do wysokości zadłużenia.

Jakie formalności muszą dopełnić spadkobiercy?

✔️ Zgłoszenie zgonu do ubezpieczyciela.
✔️ Dostarczenie aktu zgonu, umowy kredytowej, dokumentów dotyczących cesji.
✔️ W niektórych przypadkach: opinia medyczna lub karta zgonu.

Co z nadwyżką z ubezpieczenia?

Jeśli suma ubezpieczenia przewyższa saldo kredytu, pozostała część trafia do uposażonych (jeśli wskazano) lub do masy spadkowej. Może to być realna pomoc dla rodziny po stracie bliskiej osoby.

Kiedy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty?

❌ Samobójstwo w pierwszych 2 latach od zawarcia polisy (okres karencji).
❌ Zatajenie choroby przewlekłej przy podpisywaniu umowy.
❌ Śmierć w wyniku działań przestępczych lub wojny – zależnie od OWU.

Dziedziczenie kredytu w praktyce – historia rodziny Kowalskich

Pan Adam zmarł nagle w wieku 49 lat. Zostawił po sobie mieszkanie z kredytem hipotecznym na 300 000 zł. Żona, pani Elżbieta, została z dwójką dzieci – jedno z nich było niepełnoletnie.

Etap 1: Pierwszy kontakt z bankiem

Po zgłoszeniu zgonu bank zawiesił windykację. Pani Elżbieta otrzymała informację, że musi przedstawić dokumenty spadkowe.

Etap 2: Decyzje spadkowe

Pani Elżbieta przyjęła spadek wprost. W imieniu małoletniego dziecka musiała złożyć wniosek do sądu o zgodę na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Etap 3: Koszty i formalności

Notariusz: 450 zł.
Wniosek do sądu rodzinnego: 100 zł.
Spis inwentarza: 400 zł + opłaty kancelaryjne.

Etap 4: Negocjacje z bankiem

Bank odmówił podpisania aneksu, gdyż pani Elżbieta nie miała wystarczającej zdolności. Dopiero po przedstawieniu współkredytobiorcy (brat) i wydłużeniu okresu kredytowania udało się podpisać nową umowę.

Efekt końcowy

Rodzina zachowała mieszkanie, a kredyt został przejęty na nowych warunkach. To był trudny proces, ale możliwy do przejścia z odpowiednim wsparciem.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

❓ Co się stanie, jeśli kredyt dziedziczy kilkoro dzieci?

Wszyscy spadkobiercy odpowiadają solidarnie, dopóki nie przeprowadzą działu spadku.

❓ Jak odrzucić spadek w imieniu dziecka?

Wniosek do sądu opiekuńczego + zgoda sądu → potem notariusz lub sąd cywilny.

❓ Ile kosztuje odrzucenie spadku u notariusza?

Około 100 zł + VAT. Dla dziecka konieczna jest procedura sądowa.

❓ Czy bank może zmienić oprocentowanie po śmierci kredytobiorcy?

Nie, jeśli umowa trwa. Ale przy aneksie mogą obowiązywać inne warunki.

Podstawa prawna

Aktualizacja artykułu: 27 czerwca 2025 r.

Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości

Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/

Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.